Co to jest kuchnia śródziemnomorska?
Nie wyobrażam
sobie prowadzenia tego bloga bez zdefiniowania pojęcia „kuchnia śródziemnomorska”
– pojęcia wokół którego będą krążyć wszystkie moje posty. Wielu osobom kuchnia śródziemnomorska
kojarzy się jedynie z kuchnią krajów południowej Europy, co uważam za błędne i
upraszczające sprawę. To właśnie złożoność kuchni śródziemnomorskiej,
przenikanie się kultur i tradycji wchodu i zachodu uważam za fascynujące. Post jest
raczej dla osób lubiących czytać, ale jest dla mnie bardzo ważny, dlatego
chciałam być rzetelna. Tak więc, co to jest kuchnia śródziemnomorska, a przede
wszystkim, jak ja ją rozumiem?
Co to jest kuchnia śródziemnomorska?
Wielu osobom kuchnia śródziemnomorska kojarzy się z potrawami z Włoch, Francji czy też Grecji. Uważam, że jest to stanowczo zawężone pojęcie, pozbawiające kuchnię śródziemnomorską jej fascynującej złożoności. W przeciwieństwie do wielu innych kuchni, kuchnia śródziemnomorska nie wywodzi się z tradycji konkretnego kraju czy też kultury.
Kuchnia śródziemnomorska są to tradycje kulinarne łączące mieszkańców 21 państw przylegających do basenu Morza Śródziemnego.
U jej podstaw
leży klimat, położenie geograficzne oraz wspólna historia, które ukształtowały grupę
produktów będących wizytówką tej kuchni. Tereny leżące nad Morzem Śródziemnym charakteryzują
się słonecznym, łagodnym klimatem i żyzną glebą, które odpowiadają za duży w
niej udział różnorodnych świeżych warzyw, owoców oraz ziół, a nadmorskie
usytuowanie za obfitość owoców morza. Kuchnia śródziemnomorska nie może obyć
się bez oliwy, która jest najbardziej rozpowszechnionym i emblematycznym
produktem regionu, stosowanym w dużych ilościach do wielu dań.
Kuchnia
śródziemnomorska to nie tylko kuchnia więcej niż jednego kraju, ale także
kuchnia więcej niż jednego kontynentu. Morze Śródziemne, leżąc na styku trzech
kontynentów – Europy, Afryki i Azji, stało się w sposób naturalny areną wymiany
handlowej, a w konsekwencji kulturowej, przenosząc produkty i tradycje jednego
kraju, np. przyprawy, na terytoria innych krajów. Jest to kolejne źródło
kulinarnych podobieństw tradycji śródziemnomorskiej.
Piękna mapa Basenu Morza Śródziemnego z połowy XVII w., Amsterdam, Janssonius Joan. 1649-60, źródło: link |
Ale czy 21
krajów może charakteryzować się jednolitą kuchnią? Oczywiście że nie! Dlatego, abstrahując
od wszelkich powyższych podobieństw, kuchnia śródziemnomorska to także
zmienność i regionalizm. I to właśnie ta część tej kuchni najbardziej mnie
fascynuje.
Ze względu na
wspólne, wyróżniające je cechy, kuchnię śródziemnomorską możemy podzielić na
trzy odmiany:
[opracowane
na podstawie bardzo ciekawego artykułu An Introduction to Mediterranean Cusine]
Kuchnia
wschodniośródziemnomorska:
obejmuje Grecję, Cypr, Turcję, Syrię, Liban, Izrael i Egipt
popularne
składniki dań to:
- jogurt, sery – feta, halumi, labneh
- natka pietruszki, sumak, mięta, cytryny, granaty, orzechy
- pośród zbóż jadane są ryż oraz płaskie chleby, jak pita i lavash, a także kasza bulgur np. w sałatce tabbouleh
- z mięsa jedzone są jagnięcina, baranina i drób, najczęściej grillowana, w formie kebabów, kibbeh lub gyrosów
- popularna jest także ciecierzyca, w wielu wydaniach, np. jako hummus czy też falafel
Kuchnia
południowoeuropejska:
obejmuje: południowo-zachodnią Hiszpanię, południową Francję, Monako, Włochy, wyspy należące do tych krajów oraz Maltę
charakterystyczne
elementy:
- wino jest tu ważnym elementem tradycji kulinarnej, jako napój ale również dodatek aromatyczny do dań
- ulubione składniki to pomidory, karczochy, czosnek, kapary, anchois, bazylia i orzeszki piniowe
- ze zbóż jedzone są makarony, ryż oraz chleb
Kuchnia północnoafrykańska:
obejmuje: Maroko, Algierię, Tunezję oraz Libię
najważniejsze
cechy:
- najbardziej aromatyczna spośród kuchni śródziemnomorskich, chętnie używane są: kumin, kolendra, szafran, cynamon, goździki i chilli, a także pikantne pasty harissa i ras el hanout
- słodyczy dodają suszone owoce, jak daktyle, rodzynki i morele, charakterystycznym produktem są kiszone cytryny
- ze zbóż jadane są kuskus i bulgur, podawane w towarzystwie gulaszy (tagine) i mięsnych dań opartych na jagnięcinie i baraninie
Nadmorskie
tereny krajów bałkańskich takich jak Słowenia, Chorwacja, Bośnia i Hercegowina,
Czarnogóra i Albania również charakteryzują się tradycjami śródziemnomorskimi, stąd
uważam, że błędne jest zupełne nie wymienianie ich w kontekście kuchni
śródziemnomorskiej. Owszem, część z nich ma bardzo wąską linię brzegową i
dlatego te tradycje nie są w tych krajach zbyt wyraźne, ale chyba każdy poczuje
klimat śródziemnomorski w Chorwacji. Ze względu na wpływy zarówno Włoskie jak i
Greckie ja umiejscowiłabym wymienione kraje pomiędzy regionem wschodniośródziemnomorskim
a południowoeuropejskim.
Jak widzicie
nie ma czegoś takiego jak „standardowa kuchnia śródziemnomorska”. Próby
definiowania tego pojęcia wzięły się z rosnącej od lat 50tych XX w.
popularności tzw. diety śródziemnomorskiej. Nie należy mylić diety z kuchnią
śródziemnomorską i ja również chciałabym wyraźnie oddzielić na blogu te dwa
pojęcia. Tematowi diety śródziemnomorskiej będę chciała poświęcić osobne posty.
Na koniec
chciałam dodać, że wspólnym mianownikiem różnych wariantów kuchni
śródziemnomorskiej jest gościnność oraz zamiłowanie do gotowania wszystkich
mieszkańców basenu Morza Śródziemnego. Ten cudowny brak pośpiechu i docenianie
piękna prostego życia, prostych składników, które dała nam ziemia oraz pysznych
potraw z nich przygotowanych. Mam nadzieję, że poczujecie choć trochę ten
klimat, czytając przepisy na moim blogu. Tak więc zapraszam Was do mojego
stołu! Jestem też bardzo ciekawa, co Wy rozumiecie pod pojęciem kuchni
śródziemnomorskiej?
Brak komentarzy:
Publikowanie komentarza
Serdecznie dziękuję za wizytę na moim blogu i pozostawione komentarze:) Jeżeli wypróbowałaś/eś przepis z mojego bloga, prześlij mi zdjęcie, a umieszczę je w galerii na Facebooku.