Odpowiednie uchwycenie światła to klucz do stworzenia pięknej fotografii. Nadaje jej nastrój, trójwymiarowość, pomaga opowiedzieć historię i wyrazić emocje towarzyszące potrawie. Jest to najważniejszy, ale jednocześnie najtrudniejszy dział fotografii kulinarnej, szczególnie dla osób początkujących. Pamiętam, jak na początku swojej drogi zachodziłam w głowę, co to jest dobre światło i jak do licha mam je znaleźć?
Pierwszy prawdziwy krok na przód zrobiłam po obejrzeniu kursu Todda Portera i Diane Cu \’Story on a Plate: Food Photography and Styling\’, w którym w bardzo obrazowy sposób pokazali, jak prosta zmiana kierunku podania światła na fotografowaną potrawę całkowicie zmienia odbiór zdjęcia. To wtedy po raz pierwszy zrozumiałam, że światło rzeczywiście \”jest różne\” i że powinnam dobierać je do rodzaju fotografowanej potrawy, a także do historii, którą mam zamiar opowiedzieć.
Kierunki padania światła w fotografii kulinarnej
Na powyższym rysunku okno znajduje się na godzinie 12, zaś fotograf na przeciwko niego, czyli na godzinie 6. Z perspektywy fotografa światło pada więc zza potrawy, jest to tzw. światło tylne. Teraz wyobraźcie sobie, że przesuwamy okno na godzinę 3 i mamy teraz do czynienia ze światłem bocznym padającym z prawej strony na potrawę. Światło przednie będzie na godzinie 6 i świeci zza pleców fotografa.
Oczywiście w rzeczywistości nie możemy poruszyć okna, to fotograf porusza się względem okna i fotografowanej potrawy. Gdy zmieni się położenie fotografa względem okna, zmieni się także kierunek padania światła na potrawę widziany przez aparat. Sęk w tym, że światło padające na potrawę z tyłu i padające na nią z boku różnią się od siebie diametralnie i w odmienny sposób oddziałują na kadr. Celem fotografa powinno być stwierdzenie, który kierunek padania światła najlepiej podkreśli walory potrawy.
W tym celu powinien odbyć swoisty taniec wokół stołu okrążając go dookoła. Choć na poniższych zdjęciach widzicie aparat umieszczony na statywie, oczywiście taki taniec dużo prościej jest wykonać fotografując z ręki, zaś aparat na statywie możemy umieścić, gdy już odnajdziemy nasz najlepszy kierunek padania światła.
A teraz zapraszam Was do tańca ;) Obejdziemy dookoła tarczę zegara i pokażę Wam, jak zmieniają się właściwości światła oraz do jakiego rodzaju zdjęć może ono mieć zastosowanie.
Godzina 12. – Światło tylne
 |
| Światło tylne bez blendy |
Charakterystyka:
- okno znajduje się za fotografowanym obiektem, tzw. fotografowanie pod światło
- światło lekkie, jasne, delikatne, świetliste
- przywodzi na myśl wczesny poranek, letni dzień, elegancję, świeżość
- silne odblaski widoczne zarówno na powierzchni potrawy, jak i na powierzchni tła
- kolory wydają się trochę wyblakłe
- może wystąpić efekt flary (odblasku światła w kształcie okręgu), warto założyć osłonę na obiektyw, aby zmniejszyć ten efekt
- duży kontrast pomiędzy zacienionym przodem potrawy i bardzo jasnym drugim planem
- często wymaga doświetlenia przodu potrawy przy pomocy blendy
Zastosowanie:
- jasne, wesołe stylizacje
- fotografowanie śniadań, sałatek, lekkich potraw, świeżych ziół, owoców i warzyw
- wiosenne i letnie potrawy
- do napojów i potraw w szklanych naczyniach, jeśli chcemy, aby światło przeświecało przez szkło
- do zaakcentowania odblasków na powierzchni sosów, galaretek, czekolad, nadanie potrawom blasku, uwypuklenie kropelek wody na powierzchni owoców, warzyw i ziół
➤ Ważne: Ustawienie prawidłowej ekspozycji może sprawić problem osobom początkującym. Zdjęcie zrobione w trybie automatycznym lub na ustawieniach sugerowanych przez aparat prawdopodobnie będzie niedoświetlone (potrawa będzie zbyt ciemna). Zdjęcie należy trochę prześwietlić, aby uzyskać dobrze naświetloną potrawę i bardzo jasny drugi plan.
 |
| Światło tyle z blendą |
Godzina 3. oraz 9. – Światło boczne
 |
| Światło boczne od lewej strony |
Charakterystyka:
- okno znajduje się po lewej lub prawej stronie potrawy
- uwydatnia kształt, rozmiar i fakturę potrawy
- jedna strona kadru jest oświetlona znacznie silniej niż druga, zaakcentowane są cienie
- niewielka ilość odblasków
- kolory są lepiej widoczne niż przy świetle tylnym
- wybór kierunku padania światła zależy od nas – obserwując fotografowany obiekt wyczujemy, który kierunek padania światła lepiej uwypukla jego walory
- potrawę możemy doświetlić przy pomocy blendy lub pozostawić bardziej widoczne cienie – zależnie od nastroju zdjęcia
Zastosowanie:
- bardzo uniwersalne światło, łatwe do opanowania, polecam osobom początkującym
- gdy chcemy zwrócić uwagę odbiorcy na kolor, kształt lub fakturę potrawy
- do fotografowania potraw i napojów w szklanych naczyniach – pozwala zmniejszyć ilość refleksów i odbić w szkle
- zdjęcia nastrojowe, np. jesienne, zimowe, jeżeli nie wypełnimy cieni – zdjęcia w stylu dark i moody photography
➤ Ciekawostka: Zazwyczaj oświetlam swoje zdjęcia od lewej strony. Podobno jest to naturalne dla Europejczyków – pismo czytamy od lewej do prawej, i podobnie fotografie, których lewa strona jest jaśniejsza, a prawa spowita w cieniu.
 |
| Światło boczne od prawej strony |
Godzina 6. – Światło przednie
 |
| Światło przednie |
Charakterystyka:
- okno znajduje się za plecami fotografa
- na zdjęciu nie widać cieni, ponieważ \”schowały się\” one za potrawą
- wszystko na zdjęciu jest jednakowo dobrze widoczne, ale potrawa wydaje się płaska, mało kontrastowa,
- brakuje trójwymiarowości na zdjęciu, faktury i kształty nie są zaakcentowane
- wbudowana w aparat lampa błyskowa (tzw. flash) to także światło przednie
Zastosowanie:
- osobiście nie stosuję tego typu oświetlenia do fotografii kulinarnej
A oto podsumowanie powyższych zdjęć. Zwróćcie uwagę, że jedynym zmieniającym się elementem jest kierunek padania światła, a uzyskaliśmy fotografie tak różne w odbiorze.
Jaki jest mój ulubiony kierunek światła?
Oczywiście nie musicie zawsze ustawiać się pod prostymi kątami względem okna. Moje ulubione światło to coś pomiędzy światłem tylnym a bocznym, ponieważ łączy w sobie najlepsze cechy obu typów. Podkreśla kształty i kolory fotografowanego dania, jednocześnie wnosząc świetlistość i rodzaj dynamizmu typowego dla światła tylnego.
Bardzo często więc ustawiam się do okna pod skosem. Znajduje się ono mniej więcej na godzinie 1-2 lub 10-11 w stosunku do potrawy.
 |
| Światło padające pod skosem |
➤ Zapamiętaj:
- zależnie od kierunku padania, światło ma różne właściwości i w odmienny sposób oddziałuje na potrawę
- w czasie robienia zdjęć obejdź potrawę dookoła i zaobserwuj, który kierunek padania światła najlepiej podkreśli walory potrawy
- do fotografii kulinarnej najlepsze jest światło tylne lub boczne (lub pośrednie), nie używamy światła przedniego
Czy w czasie fotografowania zwracacie uwagę, z której strony padania światło na potrawę? Który kierunek padania światła jest Waszym ulubionym? Czekam na Wasze komentarze!
Odbierz prezent i zapisz się do newslettera:
